เครื่องกลึง (Lathe)

เครื่องกลึง  (Lathe)  เป็นเครื่องจักรกลที่มีความสำคัญมาก  มีใช้กันอย่างตั้งแต่ยุคต้น ๆ เป็นเครื่องมือกลประเภทแปรรูปโลหะทรงกระบอกเป็นหลัก  สำหรับกลึง  เจาะ  คว้านรูได้มากมาย  เพื่อผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักรเครื่องยนต์กลไกต่าง ๆ สำหรับงานผลิตและงานซ่อม  งานอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนต้องมีเครื่องกลึงเป็นหลัก  เครื่องกลึงจึงได้ชื่อว่า  ราชาเครื่องกล  (The  King  of  all  Machines)

4.1    ชนิดของเครื่องกลึง

4.1.1                   เครื่องกลึงยันศูนย์  (Engine  Lathe)

เป็นเครื่องกลึงที่มีความเร็วรอบสูง  ใช้กลึงงานได้หลายขนาดที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่ใหญ่เกินไป  และกลึงงานได้หลายลักษณะ  นิยมใช้ในโรงงานทั่ว ๆ ไป

4.1.1                   เครื่องกลึงเทอร์เรท  (Turret  Lathe)

เป็นเครื่องกลึงที่มีหัวจับมีดตัดหลายหัว  เช่น  จับมีดกลึงปากหน้า  มีดกลึงปอกมีดกลึงเกลียว  จับดอกเจาะยันศูนย์  เป็นต้น  ทำให้การกลึงงานที่มีรูปทรงเดียวกันและมีจำนวนมาก ๆ ได้อย่างรวดเร็ว  เช่น  การกลึงเกลียว  การบู๊ช  เป็นต้น

4.1.2                   เครื่องกลึงตั้ง  (Vertical  Lathe)

เป็นเครื่องกลึงที่ใช้ในงานกลึงปอก  งานคว้านชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่  เช่น  เสื้อสูบ  เป็นต้น

เครื่องกลึงหน้าจาน  (Facing Lathe)

เป็นเครื่องกลึงที่ใช้ในการปาดหน้าชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่  เช่น  ล้อรถไฟ  เป็นต้น

4.1                  ส่วนประกอบและหน้าที่ของเครื่องกลึงยันศูนย์

4.1.1           ชุดหัวเครื่องกลึง  (Head  Stock)

ชุดส่วนที่อยู่ซ้ายสุดของเครื่อง  ใช้ในการขับหัวจับ  หรือขับชิ้นงานให้หมุนด้วยความเร็วรอบต่าง ๆ มีส่วนประกอบที่สำคัญดังนี้

4.1.1.1                 ชุดส่งกำลัง  (Transmission)  เครื่องกลึงจะส่งกำลังขับงานกลึงด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า  (Motor)  โดยส่งกำลังผ่านสายพานลิ่ม  (V-Belt)  และผ่านชุดเฟือง  (Gear)  mสามารถปรับความเร็วรอบได้ระดับต่าง ๆ เพื่อไปขับเพลาหัวจับงาน  (Spindle)  ให้หมุน

สำหรับเครื่องกลึงรุ่นเก่าจะปรับความเร็วรอบของเพลาหัวจับงานโดยใช้ล้อสายพาน  (Pulley)  ที่มีหลายขั้น  ซึ่งแต่ละขั้นจะให้ความเร็วรอบแตกต่างกัน

4.1.1.1                 ชุดเฟืองทด (Gears)  ใช้ทดความเร็วรอบในการกลึงมี  2  ชุด  คือ ชุดที่อยู่ภายในหัวเครื่องและชุดที่อยู่ภายนอกหัวเครื่องกลึง  ดังภาพที่  4.9

4.1.1.1                 แขนปรับความเร็วรอบ  (Spindle  Speed  Selector)  เป็นแขนที่อยู่ส่วนบนหรือส่วนหน้าของเครื่องใช้สำหรับโยกเฟืองที่อยู่ภายในหัวเครื่องให้ขบกันเพื่อให้ได้ความเร็วรอบต่าง ๆ ตามต้องการ

4.1.1.1                 แขนปรับกลึงเกลียว  (Lead  Screw  and  Thread  Rang  Level)  เป็นแขนสำหรับปรับเฟืองในชุดกล่องเฟือง  (Gear  Box)  เพื่อกลึงเกลียวโดยที่เพลากลึงเกลียวหมุนขับป้อมมีดให้เดินกลึงเกลียวบนชิ้นงาน

4.1.1.1                 ชุดเพลาหัวเครื่องกลึง  (Spindle)  มีลักษณะรูปทรงกระบอกเจาะรูกลวงตลอดด้านหน้าจะเป็นรูเรียวแบบมอร์สเพื่อใช้ประกอบกับหัวศูนย์  เพลาหัวเครื่องกลึงใช้จับกับหัวจับเครื่องกลึง  มี  4  แบบ  คือเพลาหัวเครื่องกลึงแบบเกลียว  เพลาหัวเครื่องกลึงแบบเรียว  เพลาหัวเครื่องกลึงแบบลูกเบี้ยว  และเพลาหัวเครื่องกลึงแบบสกรูร้อย ดังภาพที่  4.14-4.18

ภาพที่ 4.14  แสดงชุดเพลาหัวเครื่อง

4.1.1           ชุดแท่นเลื่อน  (Carriage)

ชุดแท่นเลื่อน  เป็นส่วนประกอบที่ใช้ควบคุมและรองรับเครื่องมือตัดเพื่อให้เครื่องมือตัดของเครื่องกลึงเลื่อนไป-มาในทิศทางตามแนวยาวหรือตามขวางของสะพานแท่นเครื่อง ชุดแท่นเลื่อนมีส่วนประกอบสำคัญ 2  ส่วน  คือ ชุดแคร่คร่อม  (Saddle)  และชุดกล่องเฟือง (Apron)  ดังภาพที่  3.6

1.             แคร่คร่อม  (Saddle)  เป็นส่วนที่อยู่บนสะพานแท่นเครื่อง  (Bed)  เพื่อรองรับชุดป้อมมีด  และชุดกล่องเฟือง  แคร่คร่อมสามารถเลื่อนไป-มาในแนวนอน  ซึ่งใช้ในงานกลึงปอก

2.             แท่นเลื่อนขวาง  (Cross  Slide)  เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแคร่คร่อม  สามารถเลื่อนไป-มาด้วยสกรู  ใช้ในการกลึงปาดหน้า  หรือป้อนลึก

3.             แท่นเลื่อนบน  (Compound  Rest)  เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแท่นปรับองศา  สามารถเลื่อนไป-มา  ด้วยชุดสกรู  ใช้ในการกลึงเรียว  (Taper)  หรือกลึงมุมต่าง ๆ หรือใช้ทำหน้าที่เช่นเดียวกับแท่นเลื่อนขวาง

ที่ปรับองศา           เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแท่นเลื่อนขวางและอยู่ใต้แท่นเลื่อนบน  สามารถปรับเป็นองศาต่าง ๆ

4.1.1           ชุดกล่องเฟือง  (APRON)

ประกอบด้วยเฟืองทด  ใช้ในกรณีกลึงอัตโนมัติ  ชุดกล่องเฟืองประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ ดังรูปที่  4.20

1.                  มือหมุนแท่นเลื่อน  (Traversing  Hand  Wheel)  ใช้สำหรับหมุนชุดแท่นเลื่อนให้เคลื่อนที่ในแนวซ้าย – ขวา

2.                  แขนโยกป้อนกลึงอัตโนมัติ  (Fed  Selector)  ใช้สำหรับโยกป้อนกลึงอัตโนมัติ

3.                  แขนโยกกลึงเกลียว  (Lead screw  Engagement  Lever)  ใช้สำหรับโยกกลึงเกลียว

4.                  ปุ่มดึงสำหรับกลึงเกลียว  (Controls  Forward  or  Reverse)  ใช้สำหรับดึงเปลี่ยนชุดเฟืองกลึงเกลียว

5.                  ปุ่มดึงสำหรับกลึงปอกผิวอัตโนมัติ  (Feed  Lever)  ใช้สำหรับดึงเปลี่ยนทิศทางการเดินป้อนอัตโนมัติของแท่นเลื่อนขวางหน้าหลัง

ภาพที่  4.21  ส่วนประกอบชุดกล่องเฟือง

4.1.1           ป้อมมีด  (Tool  Post)

เป็นส่วนที่อยู่บนสุดใช้จับยึดมีดกลึง  มีดคว้าน  สำหรับกลึงงานป้อมมีดมีหลายชนิด  เช่น  ชนิดมาตรฐาน  (Standard-type Lathe Tool Post)  ชนิดสะพาน  4  มีด (Four-way Turret  Tool Post)  และชนิดสะพานมีดทางเดียว  เป็นต้น